LOY KRATHONG ışıkların festivali ve arınma

Ay takviminin 12. ayında kutlanır, bu da Kasım ayının ortalarına denk gelir. Yani dolunay da. Çok eskilere dayanan bir geçmişi var bu festivalin, taaa MÖ 500. yy’a kadar gidiyor. Tabi her şey gibi bu festival de efsanelerden yola çıkıyor.

Brahman din adamlarının Ganj nehrinde Brahma, Vishnu ve Shiva için yaptıkları ritüellerinden birinin şekil değiştirerek Thai kültürüne girdiği rivayet ediliyor.

Bir diğer efsane ise Buda, mitolojik Nammada nehri kenarındaki kum’a Naggas’ın (bu da mitolojik yılan) isteği üzerine ayak izini bırakır. Ve budistler Buda’ya olan saygılarını göstermek için Buda’nın ayak izinin sembolik olarak nehir boyunca akmasının simgesini bu festival ile kutlarlar.

Bu sembolik anmanın ilk olarak Rattanakosin zamanında başlar, yani günümüzden yaklaşık olarak 200 sene once. Ve o zamanlar sadece kraliyet ailesi Chao Phraya nehri ve kanallarına yüzen fenerler bırakırmış. Halk da bunu benimseyince günümüze kadar ulaşmış. Tabi ufak tefek değişiklikler ile.

Muz yaprakları ve rengarenk çiçekler ile nilüfer çiçeği gibi bir kolaj hazırlanıyor, mumlar ve tütsüler ilave ediliyor ve yüzebilmesi sağlanıyor. Bunun da adı Loy Krathong oluyor. Kelime anlamını da açıkladıktan sonra gelelim festivalin inceliklerine.

Bu festival Thai halkının en sevdiği ve sıkıca sarılıp sahip çıktığı en köklü geleneklerinden biridir. Bangkok’da festival hazırlıkları günler öncesinden başlar, şehrin kimi kesimlerinde ilkokul öğrencilerinin Krathong ları büyük bir ciddiyet ile hazırladıklarını görürsünüz. Çünkü hepsi kendi kişiliklerinden umutlarından hayallarinden parçalar eklemektedir her bir çiçek her bir mum ve tütsü ile. Sadece öğrenciler yapmaz krathongları, evlerde de anneler, genç kızlar, sevgililer birer Krathong hazırlamaktadır.

Nehire bırakılan bu kolajlar aynı zamanda kişinin sıkıntılardan, hüzünlerden, talihsizliklerden arınmasını simgeler, nehrin çırpıntılarında uzaklaşır gider hepsi sizden ve yeni seneye bunlardan arınmış olarak başlarsınız.

Nehrin sularına saldıkları kolajların ardından sessizce dua eden çiftleri görürsünüz, suların tanrıçası Mae Khongkha’nın adına yaparlar bunu. Çünkü iki Krathong yanyana salınmıştır suya, biri kızın diğeri ise erkeğindir, eğer iki kolaj ayrılmadan giderse bu ayrılmayacakları, birbirlerini sevecekleri ve birlikte olacakları anlamına gelmektedir.

Festival sırasında Chao Phraya nehrinde bir fener alayı düzenlenir, kraliyet ailesinden birisi de kraliyet kayığı ile bu kortejde yer alır. Nehir kenarındaki parklarda konser ve festival alanları kurulur. Havai fişek gösterileri düzenlenir.

Chiang Mai’de ise kutlama şekli bambaşkadır. Orada yüzlerce uçan fenerler hüzünlerinizi, dertlerinizi, hayalkırıklıklarınızı alır aydede’ye götürür gecenin karanlığına dalarak. Ve siz yeniden doğarsınız.

Hayallerinizi ertelemeyin,

Ali Akyol